Çekişmeli Boşanmada Çocukla Kişisel İlişki: Türleri, Uygulama ve Antalya Pratiği

Çekişmeli boşanmalarda en kritik başlıklardan biri çocukla kişisel ilişki (görüşme) hakkıdır. Velayet bir ebeveyne verilse dahi, diğer ebeveynin çocukla görüşme hakkı kural olarak korunur. Bu rehberde kişisel ilişkinin tanımı, türleri, mahkemece nasıl belirlendiği, engellenmesi hâlinde başvurulacak yollar ve Antalya aile mahkemesi uygulamaları yer almaktadır.

Kişisel İlişki Hakkı Nedir?

Kişisel ilişki; velayet kendisine verilmeyen ebeveynin çocukla belirli gün/saatlerde görüşmesi, birlikte zaman geçirmesi, tatil yapması ve iletişim kurması için tanınan haktır. Türk Medeni Kanunu uyarınca bu hak hem çocuğun hem ebeveynin temel yararına hizmet eder ve mahkeme kararıyla düzenlenir.

Kişisel İlişki Türleri (Örnek)

  • Gündüzlü görüşme: Haftaiçi/haftasonu belirli saatler arasında çocukla zaman geçirme.
  • Yatılı (konaklamalı) görüşme: Çocuğun yaşı ve koşullar elveriyorsa gece konaklamalı düzenleme.
  • Özel gün görüşmesi: Bayramlar, yarıyıl/yaz tatilleri, doğum günleri ve resmi tatiller için ayrı takvim.
  • İletişim hakkı: Telefon, görüntülü konuşma veya çevrimiçi mesajlaşma için belirli gün/saat aralıkları.
  • Nöbetleşe tatil planı: Yaz tatilinde haftalara bölünmüş, uçuş/ulaşım sorumlulukları belirlenmiş program.

Çekişmeli Boşanmalarda Nasıl Belirlenir?

Taraflar anlaşamazsa mahkeme; pedagog/sosyal inceleme raporu, okul düzeni, çocuğun yaşı ve psikolojik durumu gibi unsurları dikkate alarak kişisel ilişkiyi düzenler. Küçük yaş gruplarında önce kademeli ve kısa süreli, uygun görülürse yatılı görüşmelere geçiş tercih edilebilir.

Antalya aile mahkemeleri genellikle haftasonu düzeni, resmi tatiller ve yaz dönemi için net bir takvim oluşturur; teslim/tesellüm saatleri, teslim yeri ve ulaşıma ilişkin pratik ayrıntıları da karara yazar.

Yargıtay’ın Görüşü (Özet)

Yargıtay içtihadına göre kişisel ilişki; çocuğun üstün yararı esas alınarak belirlenir. Çocuğun ciddi zarar göreceği somut bulgular yoksa kişisel ilişki hakkı enginlenemez; ancak gerektiğinde sınırlandırılabilir veya denetime tabi tutulabilir (ör. pedagog eşliğinde, merkezde gözetimli görüşme).

Kişisel İlişki Engellenirse Ne Yapılır?

  • İcra yoluyla çocuk teslimi: Karara rağmen teslim edilmeyen çocuk için icra müdürlüğü üzerinden çocuk teslimi/kişisel ilişki icrası talep edilebilir.
  • Yeniden düzenleme davası: İhtiyaç ve koşullar değiştiyse kişisel ilişki artırılabilir, daraltılabilir veya koşullandırılabilir.
  • Yaptırımlar: Sürekli ihlallerde disiplin/para yaptırımları ve velayetin yeniden değerlendirilmesi gündeme gelebilir.
  • İletişim hakkının engellenmesi: Telefon/görüntülü görüşmelerin sistematik engellenmesi de ihlal sayılır.

Dava Sürecinde Geçici Tedbirler

Çekişmeli süreç devam ederken mahkemeden geçici kişisel ilişki ve geçici velayet düzenlenmesi istenebilir. Bu sayede karar kesinleşene kadar çocuk ve ebeveyn arasındaki bağ korunur.

Antalya’da Uygulama: Pratik Notlar

  • Rapor odaklı yaklaşım: Muratpaşa, Kepez, Konyaaltı ile Serik, Alanya, Manavgat’ta sosyal inceleme ve pedagog raporları belirleyicidir.
  • Net takvim: Tatil/bayram planları, saatler ve teslim yerleri ayrıntılı yazılır; uygulanabilirlik esastır.
  • Kademeli model: Uzak mesafe/yaş küçükse önce gündüzlü; uyum sağlanınca yatılı görüşme.

Sıkça Sorulan Sorular

Çocuk kişisel ilişki kurmak istemezse ne olur?

Mahkeme çocuğun beyanını yaşı ve olgunluğu oranında dikkate alır; uzman görüşüyle birlikte değerlendirme yapar. Zorlayıcı/zararlı durum yoksa bağın sürdürülmesi hedeflenir.

Kişisel ilişki tamamen kaldırılabilir mi?

İstisnai hâllerde (ciddi istismar riski, ağır zarar tehlikesi) mümkündür; genelde önce denetimli/koşullu modeller uygulanır.

Teslim saatine uyulmazsa ne yapılmalı?

İcra yoluyla çocuk teslimi/kişisel ilişki icrası talep edilebilir; tekrar eden ihlaller yaptırıma konu olabilir.

Not: Bu içerik genel bilgilendirmedir. Düzenlemeler somut olay, raporlar ve güncel içtihatlara göre farklılık gösterebilir. Dosyanız için uzman görüşü alınız.

Çocuğun üstün yararını gözeten uygulanabilir bir görüşme planı hazırlayalım

Antalya ve ilçelerinde kişisel ilişki kurulması, geçici tedbir talepleri ve ihlal/uyarlama süreçleri için bizimle iletişime geçin.

İletişime Geç